Beethoven / Symphony No.9 in D minor Op.125 - II. Scherzo
Beethoven / Symphony No.9 in D minor Op.125 - II. Scherzo
rehberi
Bergama Pamuk İpliği ve Dokuma Fabrikası (Sümerbank)
Fotoğraf: Yücel Tunca-2019
Sümerbank Bergama Pamuk İpliği ve Dokuma Fabrikası’nın yapımına 1954 yılında başlanmış ve açılışı 1960 yılında dönemin başbakanı Adnan Menderes tarafından yapılmıştır. Adnan Menderes fabrika açılışını yaptıktan 10 gün sonra 27 Mayıs Askeri Darbesi’yle Demokrat Parti Hükümeti iktidardan düşürülmüştür.
Açıldığı günden itibaren binlerce Bergamalı’ya iş olanağı sağlayan fabrika, kentin bu çaptaki ilk ve uzun yıllar boyunca da tek olacak olan sanayi kuruluşu özelliğini taşır.
Ana fabrika binası ile beraber idari bina, sosyal tesisler, lojmanlar, depolar, atölyeler ve kreş gibi destekleyici unsurları da barındıran 210 dönümlük alanda faaliyet gösteren fabrika Bergama’nın ticari, siyasi ve sosyal hayatında derin etkiler yaratmıştır.
Nağme Ebru Aydeniz, Uluslararası Bergama Sempozyumu (2011)’nda sunduğu Bergama’da Cumhuriyet Dönemi Mimarlık Mirası adlı bildirisinde, Sümerbank Bergama Tekstil Fabrikası’nın Cumhuriyet’in ikinci dalga sanayi işletmelerinden biri olduğunu ifade etmektedir:
“Fabrika Yerleşkesi, Cumhuriyetin öngördüğü modern yaşamın birebir deneyimlenerek öğretildiği prototiplerden birisidir. Cumhuriyet modernleşmesinin rasyonel, işlevsel, seküler, devletçi şeklinde özetlenebilecek temel kriterlerini, üretim, ikamet, eğitim, sosyalleşme ve rekreasyon mekanlarını bir arada içerecek biçimde yansıtmaktadır.”
Fotoğraf: Yücel Tunca-2019
2004 yılında Sümerbank’ın devlet tarafından özelleştirilmesi sürecinde kapatılan fabrika Bakanlar Kurulu kararı ile 2005 yılında Bergama Belediyesi’ne devredilmiştir. Yerleşkenin güneyinde yer alan ve günümüzde hala belediyenin kullandığı depo ve atölyelerin dışında kalan kısımlar 2009 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü ile yapılan protokol ile üniversiteye tahsis edilmiştir. 2012 yılında kurulan DEÜ Bergama Meslek Yüksek Okulu bünyesinde İş Sağlığı ve Güvenliği ön lisans programı ile 2013-14 yılında eğitim-öğrenim faaliyetlerine başlamıştır.
Bergama Sümerbank Tekstil Fabrikası’nı oluşturan yapıların Belediye Başkanı Mehmet Gönenç döneminin son aylarında, 2019 yılında tescillenerek güvence altına alınmıştı. Ancak 2019 yerel seçimleri sonrasında göreve gelen yeni belediye yönetimi 2020 yılında fabrika arazisini gözden çıkarmış, belediyenin borçları karşılığında araziyi devretmenin yollarını aramaya başlamıştı. Bunun üzerine, Bergama halkının malı konumundaki fabrika arazisinin kent hafızasındaki yeri ve önemi dikkate alınmadan yapılan girişimlere karşı AKP’li Bergama Belediye Başkanı ile AKP’li ve MHP’li meclis üyeleri hakkında görevi kötüye kullanma ve görevi ihmal gerekçesiyle Ağustos 2020’de suç duyurusunda bulunuldu. Bergama Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilen suç duyurusu dilekçesinde şunlar yazıyordu:
“İlgili karar Bergama Belediye Başkanlığı’nca bilinmesine ve belediyenin parseli koruma yükümlülüğü olmasına karşın İzmir İli Bergama İlçesi Atatürk Mah. 935 ada 1 parselde 25/06/2020 tarihinde ifraz işlemi yapılmış ve parsel 935/2 ve 935/3 olarak iki ayrı parsele ayrılmış, ardından 06/08/2020 tarihli Belediye Meclisi Toplantısında, Belediye tarafından İzmir 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’ndan izin alınmaksızın tescilli parselin bir başka kamu kurumuna devrine koruma kararı da ihlal edilmek suretiyle oy çokluğu ile karar verilmiştir. Hakkında koruma kararı bulunan ve bu konudaki sorumluluğu belediyeye bırakılan parselin bu şekilde kuruldan izin alınmaksızın devrini gündeme alan ve gündem maddesinin kabulü yönünde oy kullanan ve devrine karar verilmesine sebebiyet veren Belediye Başkanı Hakan Koştu ile kabul oyu kullanan Belediye Meclis Üyeleri; Aşkın Uyar, Memduh Çoban, Orçun Ersezgin, Mahmut Sağlık, Bilir Altay, Yusuf Burcu, Serkan Bölükoğlu, Mehmet Sarıkaya, Mehmet Balcı, İbrahim Yerlikaya, Taner Tekin, Cüneyt Umutlu, Abidin Kumova, Halil Pehlivan, Sercan Akman, Mesut Cihan Öztürk taraflarınca 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 65. Vd Maddelerine Muhalefet Suçu, Görevi Kötüye Kullanma ve Görevi İhmal Suçları oluşturduğundan Sayın Savcılığınıza müracaatta bulunma zorunluluğumuz doğmuştur. Yukarıda açıkladığımız nedenlerle ve Sayın Cumhuriyet Başsavcılığı’nızca yapılacak Soruşturma neticesinde re’sen tespit edilecek diğer nedenlerle; şüphelilerin cezalandırılması için gereğinin yapılması saygıyla arz ve talep olunur.”